տուն-Ես այսօր գնացի իմ ընկերոջ տուն: 1. բնակվելու շենք-Մեզ մոտ բնակվելու շենքերը շատ են: 2. գերդաստան-Մենք շատ մեծ գերդաստան ունենք: ընտանիք-Մեր ընտանիքը շատ համերաշխ է: 3. ոտանավորի քառատող-Ես այսօր գրեցի քառատող ոտանավոր:
ակն-Իմ աչքերը լավ են տեսնում: 1. աչք, 2. ջրի ակունք-Մենք ջուր խմեցինք ջրի ակունքից:
գիր-Մեր գիրը հայկական է: 1. տառ-Գրքի մեջ շատ տառեր կան: 2. այբուբեն-Այբուբենը ունի 39 տառ: 3. գրություն-Ես գրություն գրեցի: 4. կախարդություն-Նա կախարդություններ է անում:
33.
Վարագույր
մոծակ
վարսավիր
զանգ
34.
Գիրք-Գիրքը գիտելիքների շտեմարան է:Գրքից մենք գիտելիքներ ենք ձեռք բերում:
Դիմակ-Դիմակը վիրուսներից պաշտպանվելու համար է:
Դերասան-Դերասանը կատարում է դերեր և խաղում է ֆիլմերում:
Ընկույզ-Ընկույզը շատ համեղ է և օգտակար:
Ժպիտ-Երբ երջանիկ ենք, ժպտում ենք:
Երեխա-Մեծերն էլ են երեխա եղել:
39.
Արջը գլուխը բարձաձրեց:
Սարի գլխին ինչ-որ բան է փայլում:
Առաջին նախադասության մեջ:
Արտադրիչ արտադրյալ
Թվերից մեկը պետք է լինի 0
ողբանվագ-ողբ-ա-նվագ-բարդ հոդակապով բառ
անհյուրընկալ-ան-հյուր-ընկալ-բարդ ածանցավոր
լուսապսակ-լուս-ա-պսակ-բարդ հոդակապով բառ
արնանման-արյուն-նման
հնամյա-հին-ամիս
անհյուրընկալ-ան-անտուն, անեզր
անհաս-ան-անամոթ, անհույս
հնամյա քաղաք-հին քաղաք
հազարամյա քար-հնադարյան քար
Մարտիրոս Սարգսի Սարյան (փետրվարի 16 (28), 1880 կամ փետրվարի 28, 1880[1][2], Նոր Նախիջևան, Եկատերինոսլավի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[3] — մայիսի 5, 1972[3][4][5][…], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[3]), հայ նկարիչ, ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ (1960), ԽՍՀՄ Գեղարվեստի ակադեմիայի իսկական անդամ (1947), ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս (1956), Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (1965), ՀԽՍՀ նկարիչների միության նախագահ (1945-1951)։
83+38=121
336+112=448
Հարյուրավոր դարեր առաջ ապրում էր մի մարդ: Նա իսկական նախամարդ էր և ապրում էր քարանձավում: Ո՛չ գրել գիտեր, ո՛չ կարդալ: Նրան Թեգումայ կկոչենք: Նրա կնոջ անունը Թեշումայ էր, իսկ նրանց դստրիկին ես Թաֆֆի կասեմ:Նրանք երեքով անչափ երջանիկ էին: Մի օր Թեգումայը անցավ կուղբերի ճահիճը, գնաց գետը՝ ճաշի համար ծածան որսալու, Թաֆֆին էլ հետը:
Ձկան որսը չսկսած՝ հանկարծ նիզակը ճիշտ մեջտեղից կոտրվեց:
— Քո երկար սև նիզակը տանն է, — ասաց Թաֆֆին,- թող վազեմ և մայրիկին խնդրեմ՝ տա:
— Թմբլիկ տոտիկներիդ համար բավական երկար ճանապարհ է. Բացի դրանից, մեկ էլ տեսար՝ ընկար ճահիճն ու խեղդվեցիր: Հիմա մի ճար կանենք:
Թեգումայը նստեց, բաց արեց կաշվե փոքրիկ պայուսակը և գործի անցավ: Թաֆֆին նույպես նստեց, ոտքի մատները ջրի մեջ կախեց, ծնոտը ձեռքին հենեց ու խոր մտքերի մեջ ընկավ:
— Լսի՛ր, հայրի՛կ, ո՛չ դու գրել գիտես, ո՛չ էլ ես: Եթե իմանայինք, նամակ կուղարկեինք տուն՝ նիզակը բերելու:
— Ասածդ խելքին մոտ է, — արձագանքեց հայրը:
Այդ պահին մի օտարական էր անցնում գետափով: Նա ոչ մի բառ չէր հասկանում Թեգումայի լեզվից: Օտարականը կանգ առավ, ժպտաց Թաֆֆիին, որովհետև ինքն էլ մի փոքրիկ դուստր ուներ տանը:
— Մո՛տ արի, — կանչեց Թաֆֆին, — գիտե՞ս, թե որտե՛ղ է ապրում մայրիկս:
«Հիանալի երեխա է», — մտածում էր օտարականը:
— Ուզում եմ, — շարունակեց Թաֆֆին, — որ մայրիկիս մոտ գնաս ու բերես հայրիկիս սև կոթով նիզակը, որ կախված է օջախի վերևում:
Օտարականը, որ ոչինչ չէր հասկանում, տեղից ելավ, կեչու կեղևից մի խոշոր կտոր պոկեց ու տվեց Թաֆֆիին: Դա, սիրելի՛ փոքրիկ, նշանակում էր, որ իր սիրտը ճերմակ կեղևի նման մաքուր էր և վատություն չէր անի նրան, բայց Թաֆֆին նրան չհասկացավ:
— Օհո՜, — բացականչեց աղջիկը, — դու երևի մեր հասցեն ես ուզում: Իհարկե, ես գրել չգիտեմ, բայց եթե մի սուր բան լինի, ճանկռելով նկարներ կանեմ: Խնդրում եմ, տո՛ւր վզնոցիդ շնաձկան ատամը:
Թաֆֆին երկարեց փոքրիկ ձեռքն ու ձգեց ուլունքներից, սերմերից ու շնաձկան ատամներից պատրաստված նրա վզնոցը: Նա տվեց շնաձկան ատամը: Թաֆֆին պառկեց փորիկի վրա՝ ոտքերն օդում ճոճելով:
— Հիմա քեզ համար սիրուն նկարներ կանեմ, իսկ դու նայի՛ր ուսիս վրայով: Սկզբում կնկարեմ հայրիկին՝ ձուկ որսալիս: Հիմա էլ հայրիկի ուզած նիզակը՝ սև կոթով: Վա՜յ, նիզակը հայրիկիս մեջքը խրվեց, բայց ես մեղավոր չեմ, շաձկան ատամը ձեռքիցս սահեց: Սա այն նիզակն է, որ պիտի բերես: Իսկ հիմա ինձ նկարեմ: Մազերս բիզ-բիզ են ստացվում, բայց իրականում գանգուր են, այդպես նկարեցի, որովհետև հեշտ է: Հիմա էլ քեզ. դու իրականում շատ լավն ես, բայց գեղեցիկ նկարել չեմ կարող, այնպես որ չնեղանաս:
Օտարականը ժպտաց: «Հավանաբար ինչ-որ տեղ ճակատամարտ է լինելու, և այս զարմանահրաշ երեխան ինձ խնդրում է օգնության կանչել իրենց մարդկանց», — մտածեց նա:
— Նայի՛ր, — Թաֆֆին մեծ դժվարությամբ քերում էր կեղևը: — Հիմա կբացատրեմ մայրիկիս հասցեն: Կգնաս ուղիղ, մինչև հասնես երկու ծառի, հետո կբարձրանաս բլուրը ու կհասնես այն ճահճին, որտեղ վխտում են կուղբերը: Ես նրանց լրիվ չեմ նկարել, անցնելիս միայն գլուխները կտեսնես: Զգո՜ւյշ մնա, չընկնես: Մեր քարանձավը հենց ճահճի հետևն է: Դրսում կանգնածն էլ իմ մայրիկն է: Նա գեղեցիկ է, աշխարհում ամենագեղեցիկ մայրիկը: Իհարկե, նա չի նեղանա, որ իրեն այդքան տգեղ եմ նկարել: Բայց կուրախանա՝ տեսնելով նկարածս: Եթե նկարը ցույց տաս մայրիկիս, նիզակը կստանաս: Ես նրան նկարել եմ ձեռքերը բարձրացրած, որովհետև գիտեմ՝ քեզ տեսնելով՝ կուրախանա: Գեղեցիկ նկար է, չէ՞: Լա՞վ հասկացար, թե՞ նորից բացատրեմ:
Օտարականը նայեց նկարին ու գլխով արեց: Ապա մտածեց. «Ես գնամ, օգնության կանչեմ նրա ցեղակիցներին»:
Մաս երկրորդ
Նա քամու արագությամբ սլացավ դեպի թփերը՝ ձեռքին կեչու կեղևը: Իսկ Թաֆֆին նստեց գոհ ու երջանիկ:
Օտարականը կտրեց անցավ մի քանի մղոն, մինչև քարանձավի շեմին պատահմամբ Թեշումային գտավ կանանց հետ զրուցելիս: Թաֆֆին շատ նման էր մորը: Օտարականը ժպտաց և Թեշումային հանձնեց կեչու կեղևը: Նա արագ վազելուց հևում էր, ոտքերը քերծվել էին մոշի թփերից, բայց աշխատում էր, որքան հնարավոր է բարեկիրթ լինել:
Նկարը տեսնելուն պես Թեշումայը մի աղեկտուր ճիչ արձակեց ու հարձակվեց օտարականի վրա: Մյուս կանայք անմիջապես գետին գլորեցին նրան և շարքով, վեցը միասին նստոտեցին վրան: Իսկ Թեշումայը բղավում էր.
— Ամեն ինչ պարզ է. իմ Թեգումայի մարմնի մեջ նիզակներ է խրել, այնպես վախեցրել խեղճ Թաֆֆիին, որ մազերը բիզ-բիզ են կանգնել: Այդքանը հերիք չէ, այս սարսափելի նկարն է ինձ բերել:
Ապա հնչեցրին թմբուկներն ու կանչեցին իրենց ցեղի բոլոր մեծամեծերին, որոնք որոշեցին օտարականի գլուխը թռցնելուց առաջ նրա առաջնորդությամբ գնալ գետը՝ տեսնելու, թե որտե՛ղ է թաքցրել խեղճ Թաֆֆիին:
Օտարականը Թեգումայի ցեղին առաջնորդեց գետի ափը, որտեղ նրանք տեսան Թաֆֆիին՝ երիցուկներից պսակ հյուսելիս, իսկ Թագումային՝ նորոգած նիզակով ծածան որսալիս:
— Ի՜նչ շուտ վերադարձար, — բացականչեց Թաֆֆին, — բայց ինչո՞ւ ես այդքան շատ մարդ հետդ քարշ տվել: Հայրի՛կ, սիրելի՛ս, դու զարմանում ես, չէ՞:
— Շատ, — պատասխանեց Թագումայը, — բայց դրա պատճառով ձկան որսն այսօր ձախողվեց: Ի՞նչ է պատահել, Թաֆֆի՛, մեր ողջ ցեղն այստեղ է:
Այդ պահին Թեշումայը վազեց, ամուր գրկեց, համբուրեց Թաֆֆիին: Իսկ ցեղապետը բռնեց Թագումայի գլխին ցցված փետուրներին ու ուժգին թափահարեց նրան:
— Բացատրի՛ր, բացատրի՛ր, բացատի՛ր, — գոչեց Թեգումայի ողջ ցեղը:
— Աստծո՛ւ սիրուն, — խնդրեց Թեգումայը, — թո՛ղ գլխիս փետուրները: Մարդ իրավուք չունի՞ առանց ձեր թույլտվության նիզակը կոտրելու:
Քար լռության մեջ աղջնակը պատմեց իր նկարածի բովանդակությունը: Հետո լռության մեջ հանկարծ լսվեց ցեղապետի ծիծաղը, ապա՝ օտարականի, նույնպես և Թեգումայի, որը թուլացած բերանքսիվայր փռվեց գետնին, այնուհետև՝ ամբողջ ցեղի ծիծաղը, հռհռոցն ու քրքիջը:
Քիչ անց ցեղապետը ասաց, գոռաց, երգեց.
— Ո՛վ դու, սիրելի՛ աղջնակ, դու մեծ հայտնագործություն ես արել:
— Ես մտադրություն չունեի, ես միայն հայրիկի սև կոթով նիզակն էի ուզում:
— Թաֆֆի՛, սիրելի՛ս, երբ հաջորդ անգամ նկար-նամակ ուղարկես, լավ կլինի ուղարկես այնպիսի մարդու հետ, որը կարողանա մեր լեզվով խոսել ու բացատրել իր միտքը:
Ինչի՞ մասին էր պատմվածքը:
Ի՞նչ է այդ մարդու կնոջ և դստրիկի անունը:
Տեքստից դուրս գրիր գործողություն ցույց տվող բառերը:
Նրանք երեքով երջանիկ էին, թե ոչ:
Նիզակը ե՞րբ կոտրվեց:
1+0=1
5+0=5
345+0=345
Գումարելիների տեղերը փոխելուց գումարը չի փոխվում:
125 + 58 + 75 + 80 + 42 + 120 =500
Բ. 68 : 2 + ( 13-3) x 2 = ( 25 + 3 ) : 4 + 7 x 7 – 2
Գ. ( 51 – 31) x 2 – 30 > 105 : 3 – 2 x (17- 3) + 5
43200
26.
Արահետ-ա-րա-հետ
կածան-կա-ծան
հերոս-հե-րոս
բերանբաց-բե-րան-բաց
արկածային-ար-կա-ծա-յին
արդարադատ-ար-դա-րա-դատ
կարգապահ-կար-գա-պահ
հերթական-հեր-թա-կան
մատակարարել-մա-տա-կա-րա-րել
ազատասեր-ա-զա-տա-սեր
27.
Ա. Տե-րև- տերև , ա-րև-մուտք- արևմուտք , ա-րև-կող- արևկող , Տա-թև- Տաթև:
Բ. Տե-րե-վա-թափ- տերևաթափ, անձ-րե-վա-յին- անձրևային, ա-րե-վոտ- արևոտ, հե-վալ- հևալ, բե-վե-ռա-յին- բևեռային, ձե-վա-կան- ձևական, թե-վա-վոր- թևավոր, ու-ղե-վոր — ուղևոր, սե-վա-նալ- սևանալ:
28.
Սևուկ-սե-վուկ, թեթևություն-թե-թե-վու-թյուն, անձրև-անձ-րև, բարևել-բա-րե-վել, կարևոր-կա-րե-վոր , արևշող-ա-րև-շող, թևանցուկ-թե-վան-ցուկ, տևական-տե-վա-կան, թեթև-թե-թեվ:
29.
Գը-լուխ-գլուխ
աս-տըղ-աստղ
հըռ-չակ-հռչակ
գը-նացք-գնացք
վըխ-տալ-վխտալ
ան-կըրկ-նե-լի-անկրկնելի
շը-րըխ-կան-շրխկան
թըռ-վը-ռալ-թռվռալ
կըրկ-նու-թյուն-կրկնություն
ձե-ռըն-տու-ձեռնտու
Բառի մեջ ը-ն չի գրվում բայց լսվում է:
30.
Կրկին-կըր-կին
դռնբաց-դը-ռըն-բաց
երբեմն-յեր-բե-մըն
գրքային-գըր-քա-յին
կրակ-կը-րան
ուրեմն-ու-րե-մըն
ծանր-ծա-նըր
սրտաբաց-սըր-տա-բաց
զվարթ-զը-վարթ
տխրել-տըխ-րել
խմբավորել-խըմ-բա-վո-րել
Ա. (45:9-24:6) x 1 + 2×1=3
Բ.(1+1):1+1:(3-2) + 4 x 1- 1 : 1=6
Գ. (25 -24) x (6-5)+1:1+(8-7) x 1=3
Դ. (453-452):(17-16) + 1 x 1=2
1111
(25-75:3) : 2=0
10 x (11-121:11)=0
5-0+13×0-4×0=5
5+3=8
8×7=56
Ջոն Պողոսյան 